​

سکولاریسم یعنی دنیوی شدن جامعه و در روند رشد خود با پدیده‌ها و فرایندهای تاریخی علوم جدید و اومانیسم و روشنگری در تاریخ اروپا همراه است. در عصر تجدد و مدرنیته عقلانیت و دین با هم در تضاد قرار گرفتند. ناگفته نماند که آشتی تفکر دینی و تفکر علمی و عقلانی امروزه فیلسوفان و جامعه‌شناسان و عالمان الهیات را هنوز که هنوز است به خود مشغول می‌دارد. در بحث از سکولاریسم دو واژه دیگر نیز اهمیت به‌سزایی دارند.«پروفان» و دیگری لایسیته یا لاییسیسم. پروفان به معنی نامقدس بودن و هر نوع تفکر غیرمذهبی است. و لائیک‌ها کاملاٌ مخالف دین دولتی و مدافع جدایی دین از دولت هستند. تفکیک و شناخت این سه واژه در این بحث اهمیتی قابل توجه دارد.

​

سکولاریسم در اروپا به معنی جدایی کلیسا از دولت و در دید فلسفی به معنی بدعت‌گرایی در اصطلاحات و واژه‌های مذهبی وهمچنین ابطال و لغو طلسم دینی دنیاست. سکولاریسم یعنی دنیا را با عقل و درایت دیدن بدون فرافکنی بر اساس افسون امیدهای دینی. دنیوی شدن فکر به جای فکر دینی. البته سکولاریسم به‌خصوص از قرن بیستم به بعد دستخوش بحران‌های جدی تاریخی قرار گرفت که در مقاله‌های بعدی مورد اشاره قرار خواهند گرفت. تفکر عقلانی و خردمندانه در تاریخ اروپا از وداع با حکومت مسیحی شروع شد. و با شروع قرن هفدهم دید علمی به بدیلی جدی برای دید مذهبی در اروپا تبدیل شد.

در فرایند سکولار شدن جوامع اروپایی تفکر آسمانی و ابدی در تضاد با تفکر خاکی و زمینی قرار گرفت. دولت جایگزین کلیسا شد و حتی مالکیت کلیسا تا حدی سلب شد. باید گفت که دولت دارایی‌های قلمروهای اسقف‌ها را در اروپا محدود کرد. جامعه‌ای که در فرایند سکولاریزه شدن قرار می‌گیرد از اهمیت دین در حل مسائل اجتماعی و سیاسی می‌کاهد. نگاهی به تاریخ اروپا مفهوم از دست رفتن اهمیت مسیحیت به عنوان مهم‌ترین ستون فرهنگی اجتماع را به خوبی نشان می‌دهد.

در جمهوری اسلامی ایران، ما شاهد حکومتی هستیم که از تکنولوژی مدرن استفاده می‌کند، ولی با هر نوع سکولاریسم و لائیسیسم مخالفت نموده و مهم‌تر از همه به نام حکومت اسلامی حق رشد روشنگری در اجتماع را از مردم سلب کرده است. به عبارت دیگر، ارکان سیاسی و مذهبی جمهوری اسلامی ایران پیروی عقلانیتی هستند کاملا متفاوت با عقلانیتی که در جوامع غربی رایج است. از آن گذشته جمهوری اسلامی ایران با جوامع غربی در رقابت دیپلماسی اصطکاکی قرار گرفته است و از تکنولوژی به عنوان اسلحه در مقابله با غرب استفاده می‌کند. برای درک تصادم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی سیستم حاکم در ایران با دنیای غرب نگاهی اجمالی به تاریخ سکولاریسم در چند مقاله امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.

​

برگرفته از تاریخ مختصر سکولاریسم چیست نوشته   وحید وحدت حق